Leczenie kandydozy pochwy

Procedura leczenia

Kandydozę pochwy dzieli się na postać niepowikłaną i powikłaną. U około 90% chorych występuje postać niepowikłana, która szybko daje się wyeliminować za pomocą dostępnych leków z grupy mikotyków (w tym stosowanych w dawce jednorazowej). Natomiast pozostałe 10%, czyli postacie powikłane wymagają dłuższego leczenia, minimum siedmiodniowego. Są one najczęściej wywołane przez kilka szczepów lub współistnieją z infekcją bakteryjną. Leczenie grzybicy trwa więc od kilku do kilkunastu dni i najczęściej wymaga dopochwowej lub doustnej aplikacji leków. Wybór między doustnymi a dopochwowymi lekami przeciwgrzybicznymi zależy od nasilenia objawów i zaawansowania choroby, przeszłości ginekologicznej, stanu zdrowia układu pokarmowego, preferencji pacjentki oraz ciąży. W przypadku dużego podrażnienia okolic sromu, leczy się także skórę krocza i wargi sromowe, dlatego farmakoterapia uzupełniana jest wówczas maścią do użytku zewnętrznego.

Zobacz też: Grzybica pochwy – leki bez recepty

Farmakologią z wyboru są medykamenty z grupy azoli, antybiotyki polienowe lub zawierające nystatynę. Ostre postacie zapalenia grzybiczego sromu i pochwy skuteczne reagują na pochodne triazolowe (flukonazol, itrakonazol), które zapobiegają także nawrotom choroby. Do stosowanych leków miejscowych należą azole dopochwowe: klotrimazol, butokonazol, mikonazol, tiokonazol, terkonazol, które stosuje się przez 1–7 dni, nystatyna (przez 7–14 dni w dawkach 100 000 j. dziennie), azole doustne, jak ketokonazol (dwa razy dziennie po 500 mg przez pięć dni), itrakonazol (leczenie jednodniowe, dwukrotna podaż 200 mg lub trzydniowe raz dzienne po 200 mg), flukonazol (jednorazowo 150 mg). Wysoką skutecznością charakteryzuje się również kwas borowy w kapsułkach żelatynowych, podaje się go dopochwowo, raz dziennie po 600 mg. Należy zwrócić uwagę także na to, że w zakażeniach wywołanych przez inne gatunki niż Candida albicans, azole są nieskuteczne, ale sprawdza się leczenie miejscowe kwasem borowym (w dawce 600 mg, raz dziennie, przez 14 dni) lub flucytozyną. Rzadko zdarza się, by szczepy Candida albicans były oporne na azole.

Od momentu wdrożenia leczenia objawy zapalenia narządów intymnych ustępują w ciągu 48-72 godzin, całkowite usuniecie patogenów z organizmu trwa około 4–7 dni, jednocześnie Candida albicans najczęściej pozostaje jako składnik naturalnej flory pochwy, jednakże jego ilości są na tyle niewielkie, by nie zagrażać zdrowiu i komfortowi danej osoby. Bez względu na rodzaj stosowanej terapii istotną kwestią jest odbudowanie flory bakteryjnej zbudowanej z pałeczek kwasu mlekowego. Kobieta powinna zatem przyjmować suplementy diety, które zawierają szczepy bakterii Lactobacillus (Lactobacillus rhamnosus GR-1, Lactobacillus fermentum RC-14). Dostępne są one bez recepty jako tabletki doustne i dopochwowe. Preparaty obecne na polskim rynku to m.in. Lactovaginal, Floragyn, Lakcid, Lacidofil.

Leczenie grzybic nawracających

Nawracające postacie kandydozy pochwy wywoływane są najczęściej przez Candida albicans charakteryzujące się wrażliwością na azole. Nawracające zakażenia mają częstokroć swoje źródło – cukrzyca, niewłaściwa higiena – które to powinno być wyeliminowane już na początku leczenia. Następnie rozpoczyna się dwa tygodnie kuracji miejscowym lub doustnym preparatem azolowym, a po jego zakończeniu sześciomiesięczną terapię podtrzymującą. Stosuje się w niej flukonazol (150 mg p.o. raz w tygodniu), ketokonazol (100 mg codziennie), itrakonazol (100 mg co drugi dzień) lub dowolny miejscowy preparat azolowy (codziennie). U diabetyków często cierpiących na nawracające drożdżyce stosuje się terapię skojarzoną – preparat doustny i preparat działający miejscowo, doustnym lekiem z wyboru jest najczęściej flukonazol, leczenie może obejmować kilka tygodni przy dawce 200 mg na tydzień lub okres do 6 miesięcy przy wartościach 150 mg na tydzień. Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią nie powinny przyjmować preparatów doustnych, mogą być one szkodliwe dla dziecka. W przypadku nawrotów choroby istnieje konieczność, aby leczeniem objąć także partnera seksualnego pacjentki.
Patrz: Grzybice nawracające

Leczenie samodzielne

Samodzielne leczenie jest możliwe, ponieważ na rynku istnieje wiele produktów dostępnych bez recepty, które pozwalają złagodzić objawy choroby, a często ją wyleczyć (np. Clotrimazolum). Jeśli jednak infekcja tego typu zdarza się danej osobie po raz pierwszy w życiu, należy się najpierw zgłosić do lekarza, aby postawił diagnozę. Przy nawracających grzybicach można stosować dostępne w aptekach preparaty, pamiętając o zachowaniu odpowiedniego poziomu higieny. Rozpoznanie kandydozy pochwy przez samą chorą może być niewiarygodne, stąd leczenie na własną rękę pociąga za sobą zawsze znaczne ryzyko nadużywania miejscowych leków przeciwgrzybicznych, a w konsekwencji kontaktowego zapalenia skóry sromu.

Leczenie partnera seksualnego

Leczenie partnera seksualnego jest kwestią nadal problematyczną i otwartą. Ścierają się bowiem w tej materii dwa przeciwne stanowiska. Jedno związane jest z faktem, że drożdżycy pochwy i sromu nie uznaje się za chorobę przenoszoną drogą płciową. Nawroty infekcji obserwuje się zarówno u dziewic jak i kobiet aktywnych płciowo, ponadto ryzyko przeniesienia drobnoustrojów z mężczyzny na kobietę jest znikome. Jednocześnie notuje się przypadki wzajemnego zarażania się pacjentów u par, u których występują te same gatunki drożdżaków. Partnerzy kobiet narażonych na infekcje grzybicze tylko w 20% są nosicielami drobnoustrojów, a w 5% wymagają leczenia. Najczęściej infekcje przebiegają u nich bezobjawowo, a świąd, zaczerwienienia i pęcherzyki na żołędzi mogą być odczynem alergicznym na produkty metabolizmu drożdżaków obecne w wydzielinie pochwowej. Dlatego wiele środowisk medycznych nie rekomenduje konieczności leczenia partnera seksualnego kobiety z objawami kandydozy. Jednakże osoby chore najczęściej mają kilka ognisk miejsc infekcji Candida albicans w różnych częściach ciała, a taka wieloogniskowość zakażenia może stać się przyczyną nawrotów. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca leczenie mężczyzny preparatami miejscowymi, jeśli występują u niego objawów infekcji drożdżakowej.

Przegląd preparatów

W leczeniu kandydozy pochwy stosuje się preparaty dopochwowe i doustne, a także maści do smarowania chorobowo podrażnionych okolic intymnych. Wśród stosowanych w Polsce leków dopochwowych wyróżnia się nystatynę, natamycynę, klotrimazol, ekonazol, mikonazol, isokonazol, tiokonazol, fentikonazol. Trzy z nich kotrimazol, ekonazol, mikonazol dostępne są także w formie maści. Doustnie lekarze przepisują ketokonazol, itrakonazol, flukonazol. Szczegółowe leczenie wygląda następująco:

Preparaty stosowane dopochwowo:

• Nystatyna (nystatyna), 14-dniowa kuracja tabletkami o zawartości 100 tys. jednostek;
• Natamycyna (natamycyna), 10–14 dni leczenia, dziennie 1–2 tabletki o zawartości 25 mg leku;
• Pimafucin (natamycyna), 3-dniowa kuracja globulkami o zawartości 100 mg leku;
• Cansten, Clotrimazolum (klotrimazol), tabletki 100 mg, kuracja przez siedem dni po jednej tabletce lub przez trzy dni po dwie tabletki;
• Plimycol (klotrimazol), kuracja 3-dniowa, globulki 200 mg;
• Cansten, Clotrimazolum (klotrimazol), jednokrotna podaż tabletki o zawartości 500 mg mikotyku;
• Gyno-Pevaryl (ekonazol), trzy dni leczenia globulkami dopochwowymi 150 mg;
• Gyno-Femidazol (mikonazol), siedem dni leczenia globulkami w dawce 100 mg;
• Gyno-Daktarin (mikonazol), trzy dni kuracji lekiem o zawartości 200 mg;
• Gyno-Daktarin (mikonazol), jednorazowa podaż globulki w dawce 1200 mg mikotyku;
• Gyno-Travogen (isokonazol), podaż dwóch globulek o zawartości 300 mg leku jednorazowo;
• Gyno-Trosyd (tiokonazol), jednorazowa podaż tabletki o 300 mg zawartości leku;
• Gynoxin (fentikonazol), trzy dni leczenia tabletkami dopochwowymi 200 mg;
• Gynoxin (fentikonazol), jednorazowa podaż globulki w dawce 600 mg.

Preparaty stosowane miejscowo na okolice intymne:

• Cansten, Clotrimazolum (klotrimazol), 7–14 dni leczenia kremem o stężeniu 1% w dawce 5 g;
• Gyno-Pevaryl (ekonazol), 14 dni leczenia 1% kremem o zawartości 5 g mikotyku;
• Gyno-Daktarin (mikonazol), krem 2%, leczenie 10 dni w dawce 5 g leku na jedno zastosowanie.

Preparaty stosowane doustnie:

• Nizoral (ketokonazol), pięć dni kuracji, tabletki 200 mg 1–2 razy dziennie;
• Orungal (itrakonazol), podaż kapsułek 100 mg przez jeden dzień, rano i wieczorem po dwie tabletki;
• Diflucan (flukonazol), jednorazowa podaż kapsułki 150 mg;
• Flumycon (flukonazol), 14-dniowa kuracja, podaż 150–200 mg na dobę; następnie 6 miesięcy profilaktyki, lek przyjmowany raz w tygodniu;
• Fluconazole (flukonazol), jednorazowa podaż tabletki 150 mg.